Gioventura Piemontèisa a propon a la Region Piemont l’adossion ufissial ëd l’imn ëstòrich ch’a l’ha sonà a l’assedi ‘d Turin e a la bataja dl’Assieta
Gioventura Piemontèisa propone alla Regione Piemonte l’adozione ufficiale dell’inno storico che risuonò all’assedio di Torino e alla battaglia dell’Assietta.
.
L’adossion motu proprio da part ëd Gioventura Piemontèisa dla ► Marche de Savoye an tan che Imn piemontèis a veul ampinì un veuid simbòlich che al Piemont a-j toca assolutament rangé adess.
La simbologìa a l’é amportanta, giusta ant un moment ëstòrich andova che confrontesse a veul dì për tùit ëvnì pì sgnor sota l’aspet social e andova che la comunità autòctona dël teritòri a dëv, dnans ëd tut, comuniché n’essensa coltural bin pressisa. La nassion, scond ël pensé dël filòsof Johannes Messner (1891-1984), a l’ha pì che tut na priorità spiritual; sò mond a l’é fàit ëd concession, d’ideje, ëd forme ‘d vita, ëd tradission, ëd costumanse e d’usanse comun.
Ancheuj a-i é vàire manere ‘d “batajé” e la mira coltural a përmëtt ëd pronté ‘l teren për un dësserne concetual andova podèj descrive but e drete. Ij Piemontèis a dëvo arpijé ‘l comand ëd soa stòria ch’a l’é stàita tutafàit dësformà da dë speculassion storicìstiche preconcetuaj. A-i é na diferensa bin marcà antra l’arconòs-se ant na comunità teritorial linguìstica e l’arconòs-se ant na dinastìa che, për fòrsa, a ven fòra se as parla ‘d Piemont. Tutun a-i é na realità ch’as peul nen butesse an discussion: belessì as parla nen ëd n’astrassion, ma ‘d n’Ëstat indipendent an Europa për vàire sécoj e ch’a l’ha fin-a rapresentà un model ministrativ për tut ël continent arlongh ël govern ëd Vitòrio Amedé II (1666-1732). Chiel, an decidendse ‘d comandé na Marche de Savoye al pì nominà, se nen al pì amportant, composidor ëd l’época, Jean-Baptiste de Lully (1632-1687), a l’ha mostra ‘d nen patì d’autut la sogession anvers Luis XIV e a l’é piassasse an manera implìssita a sò istess livel. Da la mira stòrica la mùsica ch’a l’é stàita scrivùa për ël Duca a l’é n’arciam a col Piemont che ancheuj, divis an càusa dle contingense polìtiche, a resta unì da na teritorialità dëdlà dij finagi (Nissa, Savòja), an sintonìa con l’Europa dij Pòpoj.
La grandiosità ‘d costa mùsica baròca, për ariondeur ant sò ansema, për grandor, a rapresenta col’autonomìa teritorial che la nassion a esprim tan’me marca ùltima ‘d soa identità e ant l’istess temp a favoriss na duvertura completa al diàlogh coltural polifònich con tute j’àutre identità.
• • •
A l’é da vàire ani ch’a l’é vnuje fòra l’esigensa ‘d na mùsica ch’a rapresenta ‘l pòpol piemontèis. L’arzultà – com ëd costuma – a l’é ch’a l’é belfé scoté, ant le manifestassion pùbliche, ëd canson ch’a ven-o presentà tan’me “imn piemontèis” (i l’oma contane set). Ij proponent e ij sostnidor ëd cheidun-a ‘d coste a l’han gnanca pijasse ‘l malpansa ‘d propon-je, a l’han fàit che “ancoroneje” e pro parèj.
Ël debà ch’a l’é durbisse a Gioventura Piemontèisa a l’ha tirà a diferensié lòn ch’a peul vorèj dì na bela canson da la fòrsa ideal e ‘d rapresentansa ch’a dëv avèj n’imn nassional. La potensa ‘d chèiche canson d’Edith Piaf at pòrta via, ma La Marseillaise a veul cariesse ‘d bin d’àutri sìmboj; l’istess as podrìa dì për Lili Marleen dnans al Deutschland über alles, për ij Beatles e God save the Queen, për Volare ‘d Modugno…
Tuti nojàutri i soma afessionà a le canson ëd nòsta tradission – magara cheidun-a a l’ha fin-a ancor cantanla nòsta nòna – e a cole dij nòsti cantautor, e i-j voroma bin a tute, cole ch’a pòrto ‘l magon e cole ch’a pòrto l’alegrìa, e tute a l’han andrinta ‘d lor d’arson ch’an cisso un cheicòs ëd përsonal e d’ancreus ch’as peul gnanca esprimse dabin.
E sens’àutr i soma d’acòrde ‘d travajé ansima nòsta tradission musical e dë sperimenté, ëd campeje dnans dij pont për fela seguité a marcé e andé anans ant ël temp; bin-ëvnù donca dcò a le mës-ce, a le paròle neuve e a l’atualisassion – sempe con n’euj al rispet – ëd nòsta bela mùsica.
N’Imn piemontèis a dëv esse n’àutr afé. Un a dovrìa nen tiré fòra na canson pitòst che n’àutra mach përchè a chiel (o a lor) a-j pias o përchè për chiel/lor ël Piemont a l’é tut lì-drinta. Tuti nojàutri i n’avrìo da propon-e. E gnanca a val la scusa che cola canson-lì a la conòsso tuti: i vivoma ant un contest andova che la coltura identitaria piemontèisa a ven ëd régola stërmà për ch’a pija nen consiensa ‘d chila e as fasa da banda sensa andé pì an là dël bërboté (magara antëcà). E gnanca as peul deleghesse a la sensibilità ‘d pòche përson-e autoreferensiaj la rapresentansa ‘d tut un pòpol che – dësmentiómëslo mai – a fà sent e sinquant’ane ch’a l’é stàit ëspatarà a pòsta ansima na mesa dosen-a d’Ëstat e dividù an d’autërtante region. Nòsta propòsta a arpija na melodìa veja ‘d pì ‘d tërzent ane (a sarìa un ëd j’imn pì vej d’Europa) che, bele che ancheuj a la conòsso ancor an pòich, a l’é stàita scrivùa giusta për lolì: rapresenté sota l’aspet musical la part la pì ardìa d’un pòpol, ch’a rëspondìa al son ëd La Generala e as mobilitava cand a-i na j’era damanca, ch’a piasèissa o ch’a piasèissa nen. Cost Imn a l’ha spantià soe nòte an mes a le bale ‘d canon dl’assedi ‘d Turin e antra ij braj ëd j’eròe dl’Assieta, dispòst a salvé sò Pais fin-a a colp ëd ròch. A pòrta la livrea ‘d nòsta stòria dëdsà e dëdlà dij mont: lassómëslo nen scapé për un tòch ëd sentiment ch’i podoma sempe porté ant nòstr cheur për condividlo con nòsta gent an tute j’ocasion.
La Marche de Savoye a l’ha nen ëd paròle, sò us a l’é arzervà a j’ocasion soasìe. Për canté ansema na vòta i l’oma na tradission ch’a finiss pì nen, domse pitòst da fé për mostéjla ai cit, e mostomje dcò nòsta stòria, ché un di a sente costa Marcia tant evocatriss a peusso savèj le rason për esse fier ëd lòn ch’a son.
L’adozione, motu proprio, da parte di Gioventura Piemontèisa della ► Marche de Savoye quale Inno piemontese vuole sanare un vuoto simbolico che il Piemonte deve assolutamente colmare.
La simbologia è importante proprio in un momento storico in cui il confronto rappresenta un reciproco arricchimento sociale e dove la comunità autoctona del territorio deve anzitutto comunicare una precisa essenza culturale. La nazione, secondo il pensiero del filosofo Johannes Messner (1891-1984), ha anzitutto una priorità spirituale; il mondo che la forma consiste in comuni concezioni, idee, forme di vita, tradizioni, costumi e usanze.
Oggi esistono diversi modi di stare in “battaglia” e il piano culturale permette di preparare un terreno di discernimento concettuale dove prospettare obiettivi ed orientamenti. I Piemontesi devono riprendere le redini della loro storia che è stata assolutamente deformata da pregiudiziali speculazioni storicistiche. C’è una netta differenza tra il riconoscersi in una comunità territoriale linguistica e il riconoscersi in una dinastia che, per forza di cose, emerge quando parliamo del Piemonte.
Resta un fatto inopinabile: non parliamo di un’astrazione, ma di uno Stato indipendente in Europa per molti secoli, tanto da rappresentare un modello amministrativo per tutto il continente durante il governo di Vittorio Amedeo II (1666-1732). Egli, con la decisione di commissionare una Marche de Savoye al più celebre, se non al più importante, compositore dell’epoca, Jean-Baptiste de Lully (1632-1687), dimostrò di non subire affatto la sudditanza nei confronti di Luigi XIV e si pose implicitamente al suo livello. Storicamente la musica scritta per il Duca è un richiamo a quel Piemonte che oggi, diviso a causa delle contingenze politiche, rimane però unito da una territorialità soprafrontaliera (Nizza, Savoia), in concerto e in sintonia con l’Europa dei Popoli.
La solennità di questa musica barocca, per rotondità d’insieme, per fasto, rappresenta quell’autonomia territoriale che la nazione esprime come estremo segno della sua identità e favorisce nel contempo apertura totale al dialogo polifonico culturale con tutte le altre identità.