Për ël 2013 la Slovachìa, a vint ani da l’arconchista dl’Indipendensa e a 1150 ani da la predicassion dij sant Constantin-Siril e Metòdi, a l’ha vorsù bate na moneja selebrativa da doi euro ch’a rapresentèissa ij doi sant evangelisador. La question a l’é stàita che an sël rimpront ëd la moneja ij doi Sant a reso la Cros patriarcal, sìmbol nassional ëd la Repùblica d’Ëslovachìa, e sòn a l’é nen piasuje a j’oligarca dla Comission europenga. La Cros e ‘l reu dantorn la testa dle doe figure a sarìo, a l’avis dij burocrat ëd Bruxelles, ëd “sìmboj tròp cristian” e donca intoleràbij. La scusa a l’era ch’as rëspetava pa la “neutralità religiosa”.
Ël debà ch’a l’é vnujne fòra a l’é nen stàit na question da pòch. La dobia Cros a l’é figurà an sël drapò dla Slovachìa, ch’a consìdera la fej cristian-a un ëd j’element fondant ëd soa identità nassionala; la censura a l’avrìa donca frapà nen mach ij sant protetor dël Pais (ch’a son ëdcò antra ‘l nùmer dij sant protetor ëd l’Europa), ma franch l’identità la pì ancreusa dël pòpol ëslovach che, giusta mersì l’evangelisassion ëd Siril e Metòdi, a l’é ‘n pòpol europengh. Ij vësco slovach a l’han dit s-ciancà e pla che «l’arnunsia ai sìmboj essensiaj ëd le mistà dij doi sant an sle moneje a l’é an camin ch’as cangia ant un virament coltural e ant na mancansa ‘d rëspet për soa pròpia stòria». Adonch ësto dròlo d’un prinsipi ‘d “neutralità religiosa” a l’avrìa podù porté fin-a a la modìfica dla “privosa Cros” ch’a l’é l’ansëgna nassional ëslovaca.
A l’é lì ch’a l’é vnuje fòra la dignità dël pòpol: la bataja a l’han portala anans tuti, catòlich e làich, fin-a ‘l govern ëd sènter-gàucia mnà dal socialista Robert Fico. E parèj la Slovachìa a l’ha avula vinta, ij sò sant e ij sò sìmboj a parëssran a l’onor dël mond an sla moneja, a la min-a ‘d s’Europa bastarda ch’a conòss pì nen soe rèis e ch’a pretendrìa che ‘dcò tuti ij pòpoj a j’arnièisso.
Atension: an Italia a quaidun a l’é già montaje ‘l fot. Piemontèis, che l’onor ëd vòstr pòpol av fasa strenze tuti dantorn a la cros ëd nòstr drapò, dnans ch’an pòrto via ‘dcò cola.
17.12.2012