Arrigo Frusta
(1875-1965)
Arrigo Frusta (nòm ëd piuma dl’avocat August Ferraris), a nass a Turin ai 26 ëd novèmber dël 1875. Giornalista, autor e regista pionié dël Cinema piemontèis, a l’é un dij mej ëscritor ch’a-i sia mai staje ant la literatura piemontèisa.
Sensa vorèj consideré soa euvra an d’àutre lenghe, Frusta a ancamin-a a scrive an piemontèis ai temp d’Ël Birichin (a arcòrda costa soa esperiensa ant ël lìber Tempi Beati dël 1949: un ciadeuvra).
A armonto giusta a la Belle Époque ij sò prim lìber ëd vers piemontèis: Sonet Birichin (1898), Faravòsche (1901), Sonet dl’Esposission (1902).
Da sò ancontr con Pinin Pacòt a nass soa colaborassion con l’arvista Ij Brandé: ij sò artìcoj a faran nasse la mej pròsa piemontèisa dij lìber Ij sent ane dël Cìrcol dj’Artista (1951) e Fassin-e ‘d sabia (na cujìa dël 1970).
Autor ëd senten-e ‘d soget për ël cinema e ‘d vàire artìcoj giornalìstich.
A meuir a Turin ai 12 ëd luj dël 1965, a l’età ‘d norant’ani. A sò nòm a l’é operativa a Turin n’Associassion ëd giornalista ch’a mira a spantié la conossensa dla lenga piemontèisa e ‘d sò bagagi ‘d siviltà ant ël mond dël papé stampà.
«Avocat, giornalista, scritor ëd conte, regista ‘d film, ma pì che tut poeta. Poeta ant la varietà e ant la necessaria atualità ‘d soa larga atività d’artista, a presenta na nòta dominanta e viva: la piemonteisità ‘d soa përsonalità. Piemonteisità ch’a veul dì fòrsa e gentilëssa, sincerità e riguard, coragi e mësura: qualità diverse e contrarie ch’a s’armoniso e as fondo ant un tipo ràir ëd bontà e d’inteligensa ch’a pòrta ‘l nòm motoben sempi e bel d’umanità».
Pinin Pacòt
(Ij Brandé n. 108, 1m ëd mars dël 1951)
• • •
«Quand ch’as farà la stòria d’Ij Brandé, a bzògn-rà për fòrsa che i-i gionto cola dël vèrmot ëd la dumìnica, përchè për pì ‘d quìndes ani, al bar Patria, an Piassa Castel, ij Brandé Pacòt, Alban, Motura, Bertolòt, Daverio, Spaldo, noi e tanti d’àutri, a fasìo reu dantorn a Chiel minca na sman-a, a scoté j’arcòrd che as compiasìa ‘d contene con col sò parlé mossant, esuberant. E se Pacòt a l’era la cioss ch’an tënìa sota l’ala càuda dla poesìa, Frusta a l’era ‘l gal che an durbìa j’euj a j’esperiense ‘d soa longa vita, vivùa con l’orgheuj, ël coragi e la baldansa d’un Pòrthos nostral».
Alfred Nicòla
(Musicalbrandé n. 27, stèmber 1965)
• • •
«A l’era dai bej temp ch’a l’era student – student ëd longh cors an giurisprudensa – che, an grassia d’un magnìfich pàira ‘d barbis sla ciàira e onesta facia, ij sò amis – e soe amise – a l’han sempe ciamalo Pare.
Certo che ai temp ëd Faravòsche, quand che anvece ‘d sudé an sij lìber ëd dirit, as divertìa a scrive soe bele poesìe e a fasìa ‘d comedie e a scrivìa su për ij giornaj, mës-ciandse a la vita alegra e sensa crussi djë student e dj’artista […] a dovìa fé un bin dròlo d’efet col pare arfilà così naturalment a un giovnòt ëd vint ani o pòch ëd pì. […] Poeta ant soa gioventù, poeta ‘d soa gioventù, a sà e a cred che, nen mach la gioventù, ma che la vita a l’é bela, e coma ch’a ricòrda volontera sò passà, sia pura con na nuansa soridenta ‘d malinconìa, a sà guardé con simpatìa ai seugn e a j’ilusion ëd j’àutri, e a l’é për ij sò amis pì giovo […] un bon compagn ëd viagi, un ch’a conòss bin la stra».
Pinin Pacòt
Ij Brandé n. 26, 1m d’Otóber dël 1947
|
|
 |
 |
► Nòsse ‘d diamant
► Fassin-e ‘d sabia – II (“Sul bancon ancora e sempre S. M. la R.A.I.”)
► Tito Livido | Dai ricòrd ëd Frusta
► Pian dl’Assieta.