A l’é stàit nen belfé trové ‘d neuve su la vita ‘d Luis Valsoan, nassù a Pont dël 1862 e mòrt an miseria al Maurissian ëd Turin dël 1906. D’àutre neuve, i podoma tireje da cola solenga plachëtta ëd poesìa, stampà con ël tìtol cisseur Fior dël pavé (“son fior ëd miseria ij fior trist dël pavé”), miraco sortì dë sfròs për ëscapeje al fisch (coma antlora as ciamava la Censura).
Ij vers a son d’ispirassion anarco-sossialista, ma ‘dcò d’amor. Le composission a s’arfan a soa esistensa e, datà, an mostro soa vita ëd miseria, sò andé a ramengh për le stra dl’emigrassion ovriera (për “ësti Franse”, com ch’as disìa antlora) e sò patì fin-a la bojosa për ëd delit d’ideal.
Ma a l’é dzortut l’amor për la libertà ch’a dësbòrda dai sò vers, an dësfida al pensé dla “gent da bin”. La gusaja, le fomne e le masnà a son ij vér protagonista ‘d soa poesìa d’arvira, dla protesta libertaria.
Considerà che chiel, ch’as sapia, a l’é ‘l solengh poeta ovrié ch’a scrivèissa e a publichèissa an piemontèis a coj temp-là, përchè nen butelo dacant a cole dontrè canson ovriere genite? A l’é pì che tut la canson Guarda giù an cola pianura ch’a në smija soa euvra. Valsoan a l’é un montagnin ch’a varda giù la pian-a, anté a Perosa (Canavèisa, parèj ‘d Pont) a-i é ‘l “fabricon”, la tëssiura Mazzònis.
Un poeta, mòrt con ij polmon brusà da le “oficine anté ch’a-j manca l’aria” e ‘d fam ëstrusand soa pòvra vita ant “le sofiëtte anté ch’a-j manca ‘l pan”.
cm 11,50 x 16,50 / pp. 64 / 88-89768-10-X
€ 10,00