L’istà ant ël sò s-ciòp pì afoà a l’ha portane via n’amis, un ‘d coj piemontèis ëd marca franca che tute le società e tuti ij temp a l’avrìo damanca, ma che ancheuj i n’oma bsògn come ‘l pan. Pan dl’ànima, përchè a son ël pivò ‘d na comunità.
Cichin Carena, nòm piemontèis ëd Francesco Carena (Carmagnòla 1931- 2017), a l’ha traversà ij sò ani guidà da tanta passion generosa, angagià an tute le inissiative për soa sità, sò borgh, con na rèj ‘d rapòrt con tuti ij piemontèis, an Piemont e ant j’àutre part dël mond, për manten-e viva la stòria, la lenga, la coltura, l’identità ‘d nòsta gent. Memòria stòrica ‘d Borgh Salsasi, a l’é sempe stàit ativ ant cola che adess la mòda a ciama società civil. Con Carena për na bela partìa d’ani a son stàit organisà ij cors ëd lenga e literatura piemontèisa a Carmagnòla; gropà a la Companìa dij Brandé, për quarant’ani a l’é stàit ativ ant l’organisassion dla Festa dël Piemont.
Ansema a d’àutri amis a l’ha publicà un travaj ch’a resta un tìtol amportant ant la bibliografia djë studi lengistich e etnogràfich: «Ij nòsti travaj. Glossario ragionato dei mestieri nella parlata di Carmagnola», publicà dël 2002, na neuva edission slargà dël 2004, dal Centro Studi Carmagnolesi. A son na dosen-a ij travaj presentà: Cordé, Bigaté, Filera o filòira, Muliné, Forné e panaté, Pasté, Distilator dla menta, Conciator e slé, Feracaval, Saroné, Botalé e Siré. Për ògni mësté as dà na presentassion general, con le notissie stòriche, e peui, e costa a l’é la part motobin galupa, ’l glossari ch’as arferiss al travaj. Con coste paròle, salvà da la dësmentia, a son stàite fàite nòste ca, nòsta richëssa, nòsta fiusa. Paròle ch’a son man, ch’a son gest, ch’a son carn e sangh ëd nòsta stòria. Un cadò ‘d Cichin Carena, ch’an resta e a fortìss l’arcòrd e ‘l dolor dla pèrdita.
Albina Malerba an su To7, 22.9.2017