Ai 5 ëd Mars dël 1927, për inissiativa ‘d Virgin Fiochet, Oreste Gallina e Pinin Pacòt, a-j seurt ël prim nùmer d’Ij Brandé, n’arvista ch’a sarà tutafàit determinanta për l’identità piemontèisa.
Sò programa a nunsia ‘l but ëd vorèj «difende nòstr parlé, e con chiel nòstra tradission, nòstra stòria, nòstr caràter… Salvé nòstr parlé. Salvelo sërcand ëd rendje soa finëssa e soa fòrsa, soa serietà e soa blëssa, sërcand ëd rendje sò patrimòni ‘d paròle e d’espression nostran-e, sò fond d’idèje e ‘d sentiment piemontèis…».
Da col’esperiensa a s-ciodran ël vos dla neuva literatura piemontèisa, ma dcò na manera pì consienta, moderna e orgojosa d’antende nòsta lenga, prima marca dl’identità ‘d tut un pòpol; e ancor n’anfilura ‘d përsonage ‘d livel che ancor ancheuj a eclato për sò valor e a rapresento la vera coltura ‘d Piemont.
Ant ël quàder dla filosofìa Brandé a pijëran l’andi ‘d desen-e d’arviste, a së stampran ëd senten-e ‘d lìber, ancontr, vijà, concors e aveniment as contran a mila e mila.
Tuta na consiensa neuva për ël pòpol piemontèis, ch’a mnërà a restauré la grafìa stòrica dla lenga dasandje na dignità neuva, a batajé për sò arconossiment ufissial e peui a ardëscheurve ‘l Drapò stòrich, a dëstraversé ij termo ‘d Piemont compagnand soa coltura a l’ancontr con cola dj’àutri pòpoj frej, fin-a a d’esperiense ‘d militansa polìtica e sossial.
A son stà sòn Ij Brandé, e a costa bela stòria ij Piemontèis d’ancheuj a-j fan onor, convint che sa magnìfica ventura a sia tut àutr che finìa.
Nòistr grand avancoreur a l’han vagnà soa bon-a bataja; a noi, sòi anlev e ardité, ël badò ‘d portela anàit fasand bon-a riussìa, për passeje a coj ch’a ven-o apress tut ël calor dla fiama ch’as dëstissa nen.
Chi ch’a ven nen a Turin al 1m ëd mars… a l’é nen un Brandé!
fòto: Beppe | info@vbs50.com |