L’ombra
Tavio Còsio
Gian Trulo a montava su a la mèira.
Ël sol calant, ciapandlo da drita, a jë slongava n’ombra longa e snista dëdlà dël senté. L’òm, via fasand, mincatan a virava j’euj a gàucia e për fesse na brisa ‘d companìa a fasìa na bertavlada con soa ombra che chiel për grigné a ciamava Camila.
– It seus ëstanca? – a-j fasìa Gian Trulo paja virà – I pularìo fërmesse ‘n moment a rompi na crosta ‘d pan, cò në dìes?
Vegand che l’ombra a disìa gnente – chi a stà ciuto a dis chë ‘d sé – l’òm a tirava fòra ‘n tòch ëd pan e mes salam dal sacapan, a së stava s’un ròch, a tacava a mëstijé, e dëdlà dël senté
l’ombra Camila
a mangiava ‘dcò chila.
– A-i é ‘nco’ tre cane ‘d sol, a fà pa damanca ch’is la pijo tan càuda – a-j disìa Gian Trulo, sopatand la testa. E l’ombra Camila a fasìa chë ‘d nò cò chila.
– L’é ben! Am fà gòj ch’i ‘ndoma da mira ‘n tut – a grignava l’òm artirand pan e salam vansà; e l’ombra a ‘nsacava ‘dcò chila ij vansum ënt ël sacapan.
Montand su, a l’han tirà anans a ciarabaté ‘d sò, ëd lò e ‘d lolena, ma a na mira Gian Trulo, a fòrsa ‘d biché 1 l’ombra davant, a l’ha pa vist onda a butava ij pé, parèj a l’é ‘ntrupasse ‘nt un ròch e a l’é rubatà a testa prima piantand ël moro ën na tampëtta onda ‘l crave a l’avìo fàit ëd breu e dë spess.
– Tut për bichete ti, bruta faudassa! – a gonzonìa ‘l bonòm, pe 2, drissandse, a vira j’euj, a vegh che la facia dl’ombra Camila a stissìa ‘dcò chila coma ‘n candlòt ëd giassa dai cop.
– Ah…! Seus funìa cò ti ‘nt ël sughet, neh?! – a fà Gian Trulo content – Ën pòch a prun a fà mal a gnun…! E a s’arversa a sgrignassié con la pansa ‘n man, e… lì-dacant l’ombra Camila a strambìa ‘dcò chila con ël man ës lë stòmi.
L’òm, fòra dij feuj për la sbefia, a passa dal grign al flin sensa ‘d trames d’un mëmlin, a pija l’andi për tireje ‘n càuss a l’ombra, ma a resta coma fodrojà con la piòta an aria a veghi che Camila a l’ha pijà lë slans e a l’ha dëstrà la gamba ‘dcò chila. – Ehm…! Chëlla-lì a l’ha ‘l bambas a la broa tan ‘ma mi. As visca për nèn – a ramognìa 3 l’òm da sol, arpijand sò camin.
Giusta passà ‘l sol, l’ombra, sensa gnanca dì bonassera, a l’é dësparëssije da dacant. – A sarà fërmasse a pijé na brisa ‘d fià – a zonzon-a l’òm, pentì d’avèj armangià 4 na frisa Camila. Ma, rivà a ca, pen-a ch’a l’ha viscà ‘n brichet për fé cèir, a l’é trovasse l’ombra dacant ës la muraja.
– Tèh! Seus giò sì? L’has fàit pì lest che mi.
A l’han fàit sina, chiel setà, chila mesa cogià sla tàula, da bravi amis a l’han mangià e beivù tant un ‘ma l’àutra; pe a son ficasse sota ‘l cuerte, chiel dëdsà e chila dëdlà contra la muraja. A chësta mira Gian Trulo, ch’a l’avìa tupinà mes bicer ëd tròp, tendre tendre a l’ha dije a l’ombra Camila:
– Ben! Ora ch’i l’oma caminà, mangià e beivù ‘nsema i pudoma ‘dcò fé l’amor? –. Disand sòn a l’é virasse ‘d crep për ëmbrinché Camila, ma a l’ha piantà na lusa ëd na testà contra la muraja che la cossa a l’ha tronaje për n’ora.
Da ‘nlora a l’ombra a l’ha pì faje bèh, e a-j fà ‘l boch 5 ëncora ‘ncheuj.
La stòria i l’hai sentula conté da Giaco Girél bonànima, un mè paisan.
1 Biché: beiché, vardé.
2 Pe: peui.
3 A ramognìa: a bërbotava.
4 Armangià: arprocià.
5 A-j fà ‘l boch: a-j fà ‘l trogno.