Tòni Tavela a l’é nassù a Racunis al 1m d’avril dël 1943 e a l’é mancà a Turin ai 2 dë stèmber dël 2016. A na arcòrda la figura l’arvista piemontèisa La Slòira n. 87 dlë Stèmber 2016.
«Anreisà ant na soa patria alpin-a ideal, valba e rampar ëd soa poesìa, patria utòpica anté ca dla s-ciandor a son soa balma dl’ànima, mira ‘d tavòta, Tutun it sas. Ti stërmà, che i vnirai / brusà d’anvìa ancontra a toe rochere […]»
La montagna […] dësbut e but prim e solenn, sempe, a l’é ‘l leu ‘d mistà ‘d religion përdùe, ëd Dé sensa nòm, ëd dèiro sacrà, la cassia d’arson ëd soe pulsassion lìriche, la fàuda che tut a dà e tut a torna a pijé e anté chila as confond – mi, mota grisa! – an contemplassion estàtica, parèj as podrìa disse, ëd j’element-sìmboj ëd sò còsm che a viv ëd la lus e dl’ombra dël misteri. […]
Giusep Gorìa | Musicalbrandé n. 105, Mars dël 1985
.
Òh «dindalan Lussìa»
Tòni Tavela
Oh «dindalan Lussìa ch’a ciapa ij passròt
e, se soa mama a crija, disje ch’a-i é Pinòt»,
ma vèire, vèire vire ‘t ëm torni ‘n si di-sì.
Balin ëd sol sla fiòca e strop ëd passaròt
a sërcavo ‘d barbeje chèi’ granet al polaje;
com i l’avrìa cassaje com a fasìa ‘s Pinòt:
«Dis-dis, fé pa ij balòss, seve pa, seve pa
che ij passaròt a son la polaja ‘d Nosgnor?
son ànime masnà ch’a sautërlo dla gòj
d’essi san e dispòst ënt l’ëspompé dël di».
Oh «dindalan Lussìa…»
e sa matin ëd giugn, vèire fërmioj sla còma,
e che përfum ëd fen,
ëd fen e ‘dcò ‘n pò ‘d póer mojà da la rosà.
Sautërlin, sautërlin, ënt ël lustr ëd soe piume,
mej d’un sautamartin, ës merlo a dandanava
d’ënt ij pra s’ij busson ch’a bordavo ‘l sënté.
Oh «dindalan Lussìa ch’a ciapa ij passaròt…»,
miraco a l’ha la nià,
ma a toca essi barbis s’i vosoma trovela,
che s’a l’ha ‘ncora j’euv a l’é bon a chiteje,
quat a gnun e ciàu barba, rëstoma a branca ‘d nas,
e peui Pare a l’ha dilo: «Beicheje, pa tocheje:
a ven-o a taj da mat: sa màniga ‘d bech fin
ciapo se babojasse ch’a ruvin-o j’arcòrt».
Oh «dindalan Lussìa…»,
e si mascheugn nuité: un sursoris ëd feuje
a rivava dai tij, e ‘n bambliné ‘d lumin
marcava la topeja. Un consert bàud ëd grij
a l’avìa daje ‘l cambi al zagajé dël siale,
ma ‘l ranòte dla bola a fasìo ‘l contra-pont
a cola melodìa: «Masnà, den-a, dì ‘l bin,
dësnò vòst angelèt a piora a quat ganasse.
Voghi?, faja Nuiteja,
av fà canà d’ëstèile, e garlande fiorìe
ëd seugn d’òr e ‘d soris».
Oh «dindalan Lussìa ch’a ciapa ij passaròt».
Musicalbrandé, n. 138, giugn dël 1993
Din dalan Lussìa
ciapa col passaròt
se toa mama a crija
disije ch’a l’è Pinòt
na scarpa e ‘n sòch
an soch e na scarpa
Pinòt a va ‘n barca
la barca a Moncalé
Pinòt rubata andaré!
Din dalan
mortije ‘n can
can bacin
ciamava Gioanin
Gioanin cotel
tajava la pel la pel dal luv
cocoroco!
http://www.mulaccotrislacco.it/?p=199