Autavila Monfrà
Umbert Luis Ronco
A Alfredo Nicola
Face forëstere sle pòrte scure
‘d me pais.
La piassa a l’ha ij sign dl’abandon.
Ant le mace dël sol, ël silensi;
e sle stra – mute – ‘l temp ch’a ruin-a.
Generassion ëd càmole ch’i conòsso nen
a vivo ‘nt ij seugn sbiavà
tacà a le ca rosse, veje,
murà ‘nt ël cel
ch’a l’é nen cambià.
Marajòt sensa fòss e sensa giàire
a stan setà – fiss – aranda ai parachèr,
tra ij pensé dij mòrt, sël sacrà.
Come se a savèisso nen dij gieugh
ant un di d’istà splendrient.
Un regret, un crij, na gòj
che a casco. Véder ch’as rompo…
Sconossù l’un a l’àutr
ant mia tèra masnà. Come sënner.
Come preus garve ‘nt le aquefòrt
dle memòrie pì pure.
Come mistà d’ilusion, tra le paròle dij ricòrd,
gravà ‘nt l’ànima:
pcite còse ch’a ten-o viv ël cheur.
L’ombra aùssa dij rondon
a scurpiss le rupie dël simiteri
dzora mia facia rusià
dai sagrin,
lontan da costa crèja amèra.
Vëdde, vëdde j’arcòrd con ël cheur-euj-mignin
mës-cià ai santin ëd cite ròbe grande
viste daspërtut an sl’orlo dij tramont
e ‘nt la valada ‘d Poss-chicin,
ant ël mesdì,
piturà ‘d fàule con la fantasìa nossenta
tra ij busson e ij canej gigant e s-ciass.
Arvëdde e toché con amor
mia Contrà dij Cisi,
le spassëggiade an sla Balërissa dòp mëssa
e për la longa stra bianca
‘d San Grà sota la lun-a
ficasse fërma dëdzora
a la cassin-a Svìssëra
con an fond, lontan lontan,
ant ël viòla-nèir dl’orisont,
la forma ‘d grafion dël Montreusa,
a cel seren,
trames a le stèile dij seugn
e ij brass dle morose.
La grondan-a dla veja ca
ch’i l’hai pì nen artorna ‘nt mi…
Tant sol e tanta pieuva
a-i é passaje tra le rame dij persi ‘d Figalët,
ij persi platin,
e le stagion bastarde…
Pòchi a son j’amis rëstà,
ancheuj, ant mè pais.
(Voi seve sì,
sui sinch dìj baravantan
come ij seugn
dl’età pì bela:
ti Rico ‘d Panissa, mè magìster ‘d pitura,
ti Mario dl’Èrcol, ël Campion pì fòrt d’un beu,
ti Gioanin ëd Risseuj, con toa chitara sultan-a,
ti Cioschin d’Arzon, ël filòsof dla brigada,
e ti Nino Përtusà, con tò violin sentimental).
E tant silensi a-i é, ancreus,
a l’anviron: ël destin
trasparent tra le colin-e.
Mi, con ël silensi e ‘l veuid, i cheujo
– a pien-e man – le fior anvelenà
dl’esili ch’i l’hai preferì, mutin,
për dé mè cheur
a l’arnomansa che, adess, as dëstissa
con mia carn inùtila
ant ël ravin dël gnente.
Ògni matin.
Mè castigh, òh Autavila Monfrà,
paradis dij mè castej an aria,
përdù!
Andoa che i son un mai vist:
un ësconossù ch’a sà
toe gòj e tò dolor e ch’a l’ha
soa ca an Ansrei,
ant la tèra ‘d tuti.
Musicalbrandé n. 14 | Giugn 1962