Lë studios Amedé Clivio a l’ha trovà, dël 1968 a la Biblioteca Real ëd Turin, quatr Tòni dla prima metà dël Sessent. Anans as chërdìa che cost géner poétich tìpich piemontèis a fussa nassù dël Setsent.
.
Canson ëd Madòna Luchin-a
Anònim Séc. XVII
Luchin-a va a la piassa
con lo cavagn al brass,
e treuva una cabassa
pien-a dë ramolass.
Cand a gl’ha vist,
na buta tre da banda,
peui dis a l’hortolanda:
«Vàire veul-lo ‘d chist?»
«Deme na parpajòla
ch’a l’han bon savor
e sté su mia paròla
ch’a-i n’é pa gnun miglor.
Se pensesse për sòrt
ch’mi vë men-a baje,
veuj deve gl’ortolaje
e lo sëstin e l’òrt.
Un carluss vë veuj deve
sensa sté a mërcandé;
Se veule contenteve,
tiré ij mèi dné.
«Ò sù, velà,
n’ veuj mai ch’a sea dita!
Adìo bon-a vita,
bon-a vita, bon ann».
Tratant che Luchin-a
piglava ij ravanat,
gl’ariva Biatërzin-a
con lo sò cavagnat,
che në vënìa caté
doe cosse roman-e,
un gròss dë porslan-e
për fé cheuse a disné.
Luchin-a s’arvira,
sla treuva dapé
e sùbit a-gl tira
la còta për daré
«Bondì, bondì,
com va-la Biatërzin-a?»
«Ò ò!, adé Luchin-a,
ch’i të trovrìa sì!»
Tratant chë lor parlavo,
ven arivé Margòt,
ch’avea an man un ravo,
e ‘n fàuda ‘n bel cossòt.
Cand a l’é con lor
ognun-a s’arson-a:
«Bin ven-a, compagnon-a,
e bin, com va l’amor?»
«L’amor stà con voi doe,
ch’o sei an-namorà.
A n’é pa con noi doe
che sëma disgrassià.
S’i havesso un pò un sfojor
i saren bin contente,
ma las! pòvre servente,
tavòta (1) ant ël lavor».
E mi pòvra mëschin-a
che stogn tavòta a ca
cassà ant la cusin-a,
fà sossì, fà solà,
i n’ pàiro mai
andé ‘n pò su la pòrta:
maravej ch’i n’ sea mòrta
a la pen-a che hai».
An fin chëste patron-e
a l’han bel bon temp,
a mangio còse bon-e
e peuj në fan mai nent,
tut ël di ‘s na stan
con le man a la corea
astà su na carea
con lo vantaj an man».
Rispond Biatërzin-a:
«’T has motbin rason,
n’é-lo pa vèi, Luchin-a?»
«A la fei (2), si da bon:
e a noi në fà mësté
che tìron la carëtta,
e tnì la casa nëtta
tavòta gl’é da fé.
«J’ëma pì pen-a scasi
ch’n’han gl’aso e mugl:
hor venta lavé gl’asi,
e ‘n pò sguré ij cassugl
e peuj le cuglé,
la conca e le pugnate:
i dren già esse mate
con tant lavoré».
«Ò-lass! ti të lamente,
ma lassme un pò dì a mi.
Chi son chële servente
pì dësgrassià chë mi?
Fà cógnt che son andà
sté ant una casa
con la pì trista rasa
ch’ mai së sea trovà».
J’hai na patron-a avara
e scrosa com un goj.
Fà cognt, bon-a cara
ch’a scortirea un poj.
Fin con ij sòi
a smija giust un’orsa:
s’a-gl saj (3) un gròss dë borsa
l’é vis ch’a perda un eugl».
«Vardé la bela bòta,
s’av pias, l’àutra matin:
përchè ch’andere (4) an cròta
tireme un pò dë vin,
a comensa crijé
e dì chë son goglarda
e na gran luriarda (5)
ch’i n’ fas che galupé».
Mi pòvra mal vëgnùa,
e n’ sai se ‘l pan sea bon…
I son peui risoluva
che n’ veuj pì sté a patron.
Mè corin (6) ‘m ha promis
d’afiteme sensa faja
daré dëla muraja
un pòch dë logis».
«I veuj fé com fan d’àitre
ch’atendo a fé l’amor.
Andé dcò voi àitre,
sërché lo vòstr sfojor
e feve afité
una casëtta bassa,
un let e na paglassa
ch’ov peusse andé cogé».
Alora Biatërzin-a
comensa dì a Margòt:
«A la fei, che Luchin-a
sà fé ‘l pastel an pòt; (7)
a n’ha mostrà
una bon-a rësëtta
për fé la giromëtta
con nòstr an-namorà».
Tratant ch’a s’arcòrdo
che chëst é bon consèj,
an tra lor s’acòrdo
d’isté ‘nsem tute trèi,
armonté la ca
con tùit ij sòi salari
e ognun pòrta ‘l cari (8)
‘d lò ch’ së spendrà.
1. tavòta = sèmper | 2. a la fei = sigur | 3. s’a-gl saj = s’a-j seurt | 4. andere = i son andàita | 5. luriarda = grinta | 6. mè corin = mè amor | 7. sà fé ‘l pastel an pòt = a sà a fesse ij sò afé | 8. cari = pèis-