Rëmì Bermond
(1928-1987)
Remigio Bermond (Prazdala – Lâ Grondza 1928 – Pradzala 1987) magìster elementar e gran poeta dla Val Chison. Fërvent ëstudios anvers a le parlade minoritarie piemontèise, ma dcò pijà da na bela amicissia con Pinin Pacòt e Gustavo Burat, tant da frequenté vàire poeta dla Companìa dij Brandé, con la produssion d’euvre motobin avosà (F.L.P.).
«La poesia era il suo campo preferito in cui poteva esprimere se stesso, i sentimenti ispiratigli da persone e cose che aveva amato e che non ritrovava più, la sua nostalgia struggente per un ambiente montano in via di corruzione nei suoi valori più genuini e fondamentali sotto l’ondata di un modernismo livellatore e devastatore che coglieva impreparata la nostra popolazione. Perciò le decine e decine di poesie che pubblicò nella Valaddo appaiono soffuse d’una malinconia quasi crepuscolare»
«Rispetto della lingua: Remigio Bermond non ammetteva che si parlasse male patouà. Partendo dal principio che in ogni nostra attività dobbiamo mirare ad un perfezionamento progressivo ed assiduo, lo infastidiva chi parlasse, o più ancora scrivesse, un patouà – qualunque fosse – sciatto, ciabattone, trasandato, sbrindellato, senza compiere uno sforzo di attenzione, di diligenza, di vigilanza. E da uno scritto all’altro egli rivelava la sua infaticabile aspirazione a migliorare non tanto la sua lingua, già bellissima, ma certi particolari dell’ortografia e della versificazione». (Ezio Martin | La Valaddo Anno XVI, n. 3 – 9.1987)
Remigio Bermond a l’ha soagnà la cujìa antològica d’ëscritor ëd Praslà Pancouta e broussée (1971), a l’ha publicà le poesìe an piemontèis ëd Seugn e canson (1972), la cujìa ‘d manere ‘d dì Lë sabée dë notri reiri (1977), ël poema épich Mendìa (1983) e ‘l poema Lë loubìa (1983), ël volum dë stòria e ‘d tradission Val Pragelato (1984) për torné a la lìrica an piemontèis con Përzoné d’un seugn (1984). Dël 1992 a l’é surtìe l’antologìa Pouizìa, con l’achit ëd Tavo Burat.
.
A deurm ël bòsch
Remigio Bermond
Lontan a piora ël dandané ‘d na ciòca
e as perd an cel con ij sospir dël vent:
a deurm ël bòsch sota ‘l mantel dla fiòca
e gnun-a vos a sent…
A sent pì nen ël bërboté dël rì,
ciusié j’osej e zonzoné j’avije;
ant ël silensi tut a smija svanì
come le fior passìe…
Pioro ij malëzzo e ij pin làcrime ‘d gel
sperand dël sol ancora una carëssa,
sugnand j’osej basicolé ant ël cel
o un sofi ‘d tenerëssa…
Anvlupà ant ël sò mantel ëd fiòca
a deurm ël bòsch e gnun-a vos as sent:
lontan së sbrisa ël lamenté ‘d na ciòca
mentre a sospira ‘l vent…
.
Benvengù a misoun!
Remigio Bermond
Benvengù a misoun! m’à dit une vou
ël dzûrn qu’a siou tournà countent e fìa
a ma valadde flurìa:
benvengù a misoun, tournà abou nou!…
Benvengù a misoun! m’à dit la via
qu’ pâsse dront ël casèi dount èi vicù
ël temp leunh e perdù
da dzûrs flurî d’un iadze qu’ées anà via…
E pèi lās aiga clâra da Clisoun,
da rìu dlā fountâna e da batzâ,
e pèi dcò lou dzarâ
i m’on arpetà: oh, benvengù a misoun!
L’ére lā vou simpla e pura ‘d mā campanha.
dlā simma blântza ‘d néu, dā prâ flurî,
lā vou ‘d moun pëchò paî
perdù a mèi dā brics e dlā mountanha;
i s’ n’en passâvon din la vaute da sìël
cmà un vol d’alâdra que s’ n’en vai via
e pléna d’armounìa
im dessendìon din ‘l coeur a pìël a pìël…
Ma pèi su l’u dla porte ‘d ma vèlhe misoun
la vou plu belle eic entendù parlâ,
la vou seréne e parfumâ
‘d mou vèi qu’ disìa: benvengù a misoun!
Aloure eic artroubà qui ben presciou
qu’ la vitte ramplî d’amûr e ‘d pouisia
e ‘d ma valadde flurìa
eic armarscià tûtta clā bella vou…