La ca dle masche
Bastian Morél
Na vòta ant un paisotin a-i vivìa na famija così pòvra, ma così pòvra, da nen avèj quat sòld për podèj paghé l’afit ëd na stansia. E, se a fussa nen ëstaje na përson-a ‘d bon-a carità ch’a l’avèissa lassala logé ant un sò crotin për gnente, a l’avrìa dovù andé a sté ant na stra.
Natural che ‘l pare ‘d cola famija a l’era tut dësmoralisà. Dësmoralisà, ma ‘dcò pien ëd rabia përché, pòch dëscòst da lor, a-i era na ca veuida. Ma cola-lì, a l’era la ca dle masche e gnun a podìa steje andrinta. Coj ch’a l’avìo provà a felo, a l’avìo dovù scapé tuti për avèj vist “lo diav”.
Con tut lòn, na bela matin, nòst pare ‘d famija a l’ha ‘dcò vorsù chièl fé la preuva d’andé a sté an cola ca, për vëdde s’a podìa vagness-la.
Pen-a rivà, a l’ha travajà tut ël di për sistemé ij malardriss; peui, vèrs la sèira, a l’é prontasse për butesse a deurme.
Ma ant ël pì bel ëd la neuit a l’é smijaje ‘d sente ‘n lament. Alora a l’ha prëstà bin atension, e ‘l lament a l’ha sentulo ancora pì fòrt.
“Ò mi pòvr òm!” a l’é disse. “Sì, a-i é dj’ànime ch’a pòrto pen-e”. E coma ch’a sarìa butasse a core për ëscapé s’a l’avèissa podù; ma a l’ha sùbit sentù lë schërziné dla crica, dòp la pòrta a l’é spalancasse e, dnans a chièl, coma për incant a l’é comparìe n’òm tut vëstì ‘d bianch.
Nòst bravòm a tratnìa fin-a ‘l respir da la pàu ch’a l’avìa; ma peui, për sò boneur, a l’é stàit bon a dì: “Se i seve da la part ëd Nosgnor, parlé! Ma se i seve da la part dël diav, vanté via sùbit!”
E l’òm an bianch a l’é pròpi butasse a parlé për dije: “Pija na sapa, un pich e na pala e ven con mi!”
Dit lòn, un apress a l’àutr a son intrà ant la stala e, pen-a rivà, l’òm an bianch a l’ha continuà a dì: “Scava lì!”
L’àutr, com s’a fussa stàit anmascà, a l’ha ancaminà a scavé. Sapa, pìca e ras-cia tèra; fin che, un bel moment, ël pich a l’ha batù dzora a na lòsa spëssa quat dij ch’a l’era stàita butà lì për coaté në strèm. Sùbit a l’ha ambrancala e a l’ha tirala sù. Peui a l’ha vardà ant ël veuid e… maravija dle maravije, bele se a l’era ancor neuit, a l’ha vist l’istess quaicòsa a luse. A l’ha campà na man e a l’ha podù toché doe gròsse tupin-e pien-e a ras ëd monede d’òr.
E l’òm an bianch a l’ha dit: “Col ch’it vëdde, a l’é ‘l tesòr che mi an vita i l’hai ambaronà an fasend minca sòrt d’assion ëdzoneste e, pròpi për lòn, mi adess i peuss nen arposé tranquil për l’etèrnità. Ebin, pija se tupin-e d’òr, ëspendne una për fé dël bin che mi peussa arivé a la pas eterna, e l’àutra a sarà toa”. E, ancor nen dit lòn, a l’é sparì.
Nòst pare ‘d famija a l’ha mandà a ciamé la fomna e soe masnà; dòp, ansem a l’han rispetà la volontà dl’òm an bianch, parèj che apress a l’han podù vive an cola ca an santa pas për ël rest dij sò di.