«Lòn ch’a l’é rivaje merco 17 ëd giugn (1998) a la Camera dei Deputati ‘d Roma am ciapa nen d’autut a l’amprovista, am antristiss ma am ëstupiss nen». Chi ch’a dis parèj a l’é ‘l sechërtari general ëd la Celtic League, Bernard Moffat, pen-a dòp avèj savù dl’esclusion ed la lenga piemontèisa da la propòsta ‘d lèj an sle minoranse lenghìstiche.
«A l’é tìpich ëd j’ëstat sentralisà e monolìtich parèj ëd l’ Italia: a veulo nen andé contra cole ch’a son le drete europenghe, ma a miro a feje apliché ant la manera la pì lingera ch’as peul. Ël fàit che Roma a l’abia arconossù dódes lenghe antra le 27 arconossùe da l’Unesco a la dis longa. Varda peui che combinassion, a l’é stàita escludùa pròpe cola piemontèisa, ch’a l’ha na tradission secolar arconossùa dcò a l’ëstrangé e che an costi agn a l’ha vivù na vera e pròpia arnassensa.
Ël piemontèis a fasìa por përchè, dëdlà dla mira lenghìstica, a arpresenta n’altërnativa qualificanta a livel potìtich e sossial a n’Ëstat ch’a ven, un dì dòp l’àutr, na gabia sempe pì strèita».
Lòn ch’a l’han da fé, àora, ij Piemontèis?
«A l’han d’andé anans sempe pì determinà an sla stra dl’arserca ‘d soa legitimassion a livel antërnassional. Chèich mèis andarera la Celtic League a l’ha giontà ufissialment l’Italia ant la lista dij Pais europengh ch’a discrìmino le minoranse (con Fransa, Regn Unì e Spagna) e cost-sì a l’é ‘n signal ch’i l’oma vorsù dé ai pòpoj dël teritòri italian ch’a serco soa autodeterminassion».
Lòn ch’a dis a l’é an relassion con l‘ancamin ëd l’union monetaria europenga?
«Sigur. L’Europa ch’a son ancamin a costruve a l’é ‘n contenitor ëd banché e ‘d rasoné contàbij, pa ‘d pòpoj lìber. J’Ëstat sentralista a s’unisso ant ël nòm dël capital e dla marginalisassion ëd le diferense. A ‘s propò i vorerìa fé n’apel: l’Università Humboldt ëd Berlin a l’ha mnassà ‘d saré ‘l Dipartiment d’ëstudi sèltich, l’ùnich ch’a-i é an tuta l’Almagna. A sarìa bel che ‘dcò ij Piemontèis a fèisso sente soa vos contra cost neuv atach a le colture identitarie. I peule felo an ëscrivend al Pressident ëd l’Università Humboldt, Prof. Meyen Humboldt – Universität zu Berlin, Unter den Linden 6, D-10009 Deutschland. I chërdo ch’a sia motobin amportant, ëdcò ‘nt la prospetiva ‘d vòsta bataja.
Mauro Bottarelli
Gioventura Piemontèisa, Giugn/Luj 1998