Barcalole bin conossùa, scrivùa dël 1833 da Àngel Broferi.
Broferi (Castelneuv Brusà, 1802 – Minusi, 1866) a l’é stàit avocat, gasëttié e òm polìtich.
Republican e democrat ëd la gàucia estrema, anticlerical, antimonàrchich, pì che na vòta përzoné a Turin; deputà dal 1848 (elegiù a travers na propaganda busiosa organisà dai framasson – a arferiss Robert Da Zej, frel ëd Màssim: «Da informazioni sicure siamo fatti certi come a Busca e Caraglio per allettare i paesani a votare Brofferio si faceva loro credere che era un uomo eminentemente religioso, assiduo ai sacramenti, amico della pace e dell’ordine, nemico della repubblica e il più perfetto onest’uomo del paese perseguitato per causa della sua pietà e del suo realismo»).
Antagonista ‘d Cavour contra l’unità d’Italia fàita a randa dij magnat anglèis e contra la spedission piemontèisa-savojenga a la guèra ‘d Crimea. N’òm anticonformista, sèmper a l’oposission, ma che peui a l’é vnùit a esse lë stòrich ufissial ëd la Ca ‘d Savòja.
Dròlo d’un përsonage, tutun ël mej cansonié piemontèis dël Milaeutsent. Gropà da na grinor ancreusa a sò Pais ëd Piemont, soe Canson Piemontèise, surtìe dal 1839 al 1886, a j’ero conossùe a la mira d’intré ant ël repertòri dla tradission. Broferi ancheuj a l’é conossù për soa produssion musicala e literaria an lenga piemontèisa pì che për soa atività polìtica o publicìstica.
• • •
La barchëtta
(Àngel Broferi, 1833)
Guarda che bianca lun-a, / guarda che cel seren;
dun-a, mia cara, dun-a, / ven, Carolin-a, ven.
Una tranquila ariëtta / sent, a consola ‘l cheur:
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
Ven, ven su la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
Ij geni da le sponde / al mar a fan la stra,
la tèra, ij vent e j’onde / për noi a smijo creà;
Nosgnor am lo përmëtta, / mè cel a l’é tò cheur:
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
A vòga la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
A veulo amor ch’a sia / na splùa sëmnà dal vent;
cred pa: l’é na busìa, / vogoma alegrament.
Guarda col’isolëtta!… / Andomje, òh mè bel cheur?
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
A vira la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
L’ùltima stèila a svela / che l’alba a veul sponté,
ma col mai cambié vela / comensa a fé bajé;
na pcita nivolëtta / a ven a turbé ‘l cheur:
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
A bàutia la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
L’Orient smija pì nen candi, / ël cel pì nen asur;
ij tùrbin a pijo l’andi, / lontan a l’é già scur;
as leva la marëtta, / un sent a rojé ‘l cheur;
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
A dagna la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
Tempesta sota e dzora, / tron, lòsna, lòsna e tron.
Ël rem a va an malora / bondì vela e timon:
a casca la fusëtta, / a bat pì nen ël cheur…
ven, ven; ven, ven; ven, ven!…
Bon viage a la barchëtta / dl’amor e dël boneur.
2.6.1833
• • •
A l’art ëd Broferi a l’han dedicà ‘d registrassion ij pì gròss artista piemontèis. An particolar Gipo Farassin (dël 1974) e Robert Balòch (dël 2010) a l’han gravà ‘n disch dedicà a soe Canson Piemontèise.
◄ ◄ Le Canson